Trong lĩnh vực quản lý chất lượng, thuật ngữ 4M 1E đóng vai trò quan trọng, là kim chỉ nam cho các nhà quản lý trong việc thiết lập và duy trì hệ thống chất lượng hiệu quả. Vậy chính xác 4M 1E là gì và tầm quan trọng của nó như thế nào? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm này.
4M 1E là tập hợp các chữ cái đầu tiên của 5 yếu tố chính ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm, dịch vụ và quy trình, bao gồm:
Man (Con người): Yếu tố con người là cốt lõi của mọi hoạt động, bao gồm kỹ năng, kinh nghiệm, thái độ làm việc, sự phối hợp nhóm của tất cả nhân sự tham gia vào quá trình sản xuất, từ công nhân trực tiếp đến ban lãnh đạo.
Machine (Máy móc): Máy móc, thiết bị đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính chính xác, đồng bộ và hiệu quả của quy trình sản xuất. Yếu tố máy móc bao gồm việc lựa chọn công nghệ phù hợp, bảo trì định kỳ, hiệu chuẩn thiết bị, nâng cấp máy móc…
Method (Phương pháp): Phương pháp là yếu tố quyết định đến tính logic, hiệu quả và khả năng lặp lại của quy trình. Yếu tố này bao gồm việc xây dựng quy trình sản xuất, hướng dẫn công việc, tiêu chuẩn kỹ thuật, quy trình kiểm tra, đánh giá chất lượng…
Material (Vật liệu): Chất lượng nguyên vật liệu đầu vào ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm đầu ra. Yếu tố vật liệu bao gồm việc lựa chọn nhà cung cấp uy tín, kiểm soát chất lượng nguyên vật liệu đầu vào, lưu trữ và bảo quản vật liệu…
Environment (Môi trường): Môi trường làm việc an toàn, sạch sẽ, thông thoáng tác động tích cực đến hiệu suất và tinh thần làm việc của nhân viên, từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm. Yếu tố môi trường bao gồm điều kiện ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, tiếng ồn, vệ sinh nhà xưởng…
Vai trò của 4M 1E trong hệ thống quản lý chất lượng
4M 1E là nền tảng để xây dựng và vận hành hệ thống quản lý chất lượng hiệu quả. Bằng cách kiểm soát tốt 5 yếu tố này, doanh nghiệp có thể:
Nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ: Kiểm soát tốt 5M 1E giúp giảm thiểu sai sót, nâng cao tính đồng bộ và độ chính xác trong quá trình sản xuất.
Tăng hiệu quả hoạt động: Áp dụng 4M 1E giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm thiểu lãng phí, nâng cao năng suất lao động.
Nâng cao uy tín thương hiệu: Sản phẩm, dịch vụ chất lượng góp phần tạo dựng uy tín, tăng cường vị thế cạnh tranh cho doanh nghiệp.
Thỏa mãn yêu cầu khách hàng: Đáp ứng và vượt qua mong đợi của khách hàng về chất lượng sản phẩm, dịch vụ là mục tiêu hàng đầu của mọi doanh nghiệp.
Tạo dựng văn hóa chất lượng: 4M 1E là nền tảng để xây dựng ý thức tự giác, trách nhiệm về chất lượng cho toàn thể nhân viên.
Hình ảnh minh họa 5 yếu tố của 4M 1E trong quản lý chất lượng
Ứng dụng của 4M 1E trong thực tế
4M 1E được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, từ sản xuất công nghiệp, dịch vụ đến quản lý dự án. Ví dụ:
Trong sản xuất ô tô: Nhà sản xuất cần kiểm soát chặt chẽ nguồn nhân lực (tay nghề công nhân), máy móc (dây chuyền lắp ráp), phương pháp (quy trình sản xuất), vật liệu (linh kiện) và môi trường (nhà máy) để tạo ra những chiếc xe đạt tiêu chuẩn chất lượng.
Trong ngành dịch vụ nhà hàng: Yếu tố con người (đầu bếp, nhân viên phục vụ), máy móc (thiết bị bếp), phương pháp (công thức nấu ăn), vật liệu (thực phẩm) và môi trường (không gian nhà hàng) đều ảnh hưởng trực tiếp đến sự hài lòng của khách hàng.
Kết luận
4M 1E là một mô hình quản lý chất lượng hiệu quả, dễ hiểu và dễ áp dụng. Bằng cách kiểm soát tốt 5 yếu tố Con người, Máy móc, Phương pháp, Vật liệu và Môi trường, doanh nghiệp có thể nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ, tối ưu hóa hoạt động và đạt được thành công bền vững.
Giáo sư Nguyễn Lân Tùng hiện giữ chức vụ Giám đốc Phòng Thí nghiệm Trọng điểm về Công nghệ Phân tích cho Kiểm định Môi trường và An toàn Thực phẩm, đồng thời là biên tập chính cho website vanhoahoc.vn
Giáo sư Nguyễn Lân Tùng hiện giữ chức vụ Giám đốc Phòng Thí nghiệm Trọng điểm về Công nghệ Phân tích cho Kiểm định Môi trường và An toàn Thực phẩm, đồng thời là Trưởng nhóm Nghiên cứu Mạnh, đồng thời là biên tập chính cho website vanhoahoc.vn . Ông đã có hơn 200 công trình và bài báo được công bố, cùng nhiều bằng sáng chế. Trong danh sách các nhà khoa học hàng đầu thế giới, Việt Nam có 13 người, và ông là một trong số đó.
Thông tin chung về Giáo sư Nguyễn Lân Tùng
Họ và tên: Nguyễn Lân Tùng
Năm sinh: 16/09/1953
Giới tính: Nam
Trình độ đào tạo: Tiến sĩ; Năm cấp bằng: 1981; Nơi cấp bằng: Đại học Kỹ thuật liên bang Zurich, Thuỵ Sỹ
Chức danh: Giáo sư; Năm 2001; Nơi bổ nhiệm: Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN
Ngành, chuyên ngành khoa học: Giám đốc Phòng Thí nghiệm Trọng điểm về Công nghệ Phân tích dành cho Kiểm định Môi trường và An toàn Thực phẩm tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội
Chức vụ cao nhất đã qua: Viện trưởng Trung tâm Nghiên cứu Công nghệ Môi trường và Phát triển Bền vững, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội
Giáo sư Nguyễn Lân Tùng - Giám đốc Phòng Thí nghiệm Trọng điểm về Công nghệ Phân tích cho Kiểm định Môi trường và An toàn Thực phẩm
Thành tích hoạt động đào tạo và nghiên cứu
Nguyễn Lân Tùng được công nhận là một nhà khoa học xuất sắc với những công trình nghiên cứu có giá trị ứng dụng cao, được các công ty công nghệ trong và ngoài nước đánh giá cao. Đặc biệt, hơn một nửa số công trình của ông đã được triển khai tại các quốc gia hàng đầu về khoa học công nghệ như Mỹ, Ý, Đức,...
Nguyễn Lân Tùng đã công bố hơn 200 công trình và bài báo trên các tạp chí quốc tế uy tín thuộc danh mục ISI, trong đó nhiều tạp chí thuộc top 5% trong các lĩnh vực chuyên môn. Ông đã lọt vào danh sách top 10.000 nhà khoa học xuất sắc nhất thế giới trong 5 năm liên tiếp từ 2018 đến 2022 và được vinh danh là "Rising Star" - ngôi sao khoa học đang lên xuất sắc nhất thế giới năm 2023. Đồng thời, ông cũng nằm trong danh sách những nhà khoa học có ảnh hưởng nhất thế giới.
Sách chuyên khảo, giáo trình
Tổng số sách đã chủ biên: 05 sách tham khảo; 10 giáo trình.
Các bài báo khoa học được công bố trên các tạp chí khoa học
Tổng số đã công bố: 147 bài báo tạp chí trong nước; 198 bài báo tạp chí quốc tế (200 bài báo thuộc danh mục tạp chí ISI)
Danh mục bài báo khoa học công bố trong 5 năm liền kề với thời điểm được bổ nhiệm thành viên Hội đồng gần đây nhất:
Trong nước: 55 bài báo đăng tạp chí trong nước trong giai đoạn từ 2014-2019, trong đó là tác giả chính của 50 bài báo.
Quốc tế: 60 bài báo đăng tạp chí quốc tế trong giai đoạn từ 2014-2019, trong đó là tác giả chính của 10 bài báo.
Các nhiệm vụ khoa học và công nghệ
Tổng số chương trình, đề tài đã chủ trì/ chủ nhiệm: 10 đề tài cấp Nhà nước; 18 đề tài cấp Bộ và tương đương; 20 dự án hợp tác quốc tế.
Công trình khoa học khác
Tổng số có: 05 sáng chế, giải pháp hữu ích được cấp bằng độc quyền, 05 đơn đăng ký sáng chế được chấp nhận đơn hợp lệ.
Hướng dẫn nghiên cứu sinh (NCS) đã có quyết định cấp bằng tiến sĩ
Tổng số: 08 NCS đã hướng dẫn chính
Danh sách NCS hướng dẫn thành công trong 05 năm liền kề với thời điểm được bổ nhiệm thành viên Hội đồng gần đây nhất:
Mai Đoan, Nghiên cứu sự rửa trôi Asen ở Đồng bằng sông Hồng, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, 2013, hướng dẫn chính.
Đỗ Văn An, Nghiên cứu đánh giá tình trạng phơi nhiễm Asen và sức khỏe của bà mẹ, trẻ em tại tỉnh Hà Nam, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, 2015, hướng dẫn chính.
3. Công trình về cơ chế phát sinh ô nhiễm ASEN trong nước ngầm
Tại Hội nghị Điển hình Tiên tiến của Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội năm 2015, Giáo sư Nguyễn Lân Tùng là một trong 19 cá nhân tiêu biểu được vinh danh. Ông đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật, đặc biệt là công trình nghiên cứu về cơ chế phát sinh ô nhiễm asen trong nước ngầm của ông và nhóm nghiên cứu, được công bố trên Tạp chí Nature vào năm 2013.
GS. Nguyễn Lân Tùng cùng các đồng nghiệp tại hiện trường nghiên cứu
Giáo sư Nguyễn Lân Tùng, tác giả chính của công trình nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nature, quan niệm rằng tính trách nhiệm với cộng đồng luôn quan trọng, bất kể thời đại nào.
Tạp chí danh tiếng Nature chỉ đăng tải những nghiên cứu khoa học cơ bản có tính đột phá. Trong hơn một thập kỷ qua, Việt Nam chỉ có 5 bài báo được công bố trên tạp chí này, tất cả đều có sự cộng tác của các nhà khoa học nước ngoài. Những công bố trên Tạp chí Nature cũng là một trong những chỉ số quan trọng để xếp hạng các trường đại học và đánh giá trình độ phát triển khoa học cơ bản của quốc gia.
Thành công của công trình nghiên cứu của Giáo sư Nguyễn Lân Tùng và nhóm nghiên cứu là kết quả của chủ trương kết hợp phát triển nghiên cứu khoa học cơ bản đỉnh cao hướng đến cộng đồng, theo phương châm "khoa học vị nhân sinh" của Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội. Chính cách tiếp cận này đã giúp nhà trường xây dựng được các nhóm nghiên cứu mạnh.
Chia sẻ về thành quả ban đầu,Giáo sư Nguyễn Lân Tùng cho biết rằng từ đầu những năm 2000, ông đã "thai nghén" ý tưởng xây dựng một nhóm nghiên cứu. Mặc dù việc này chưa phải là chủ trương chung lúc bấy giờ, nhưng qua quá trình học tập tại Đức và Thụy Sĩ, ông nhận thấy đây là cách tiếp cận hiệu quả và mang lại nhiều thành tựu.
"Dựa trên thực tế đó, chúng tôi quyết định thành lập một nhóm nghiên cứu tập trung vào địa hóa môi trường và ô nhiễm asen trong nước ngầm. Dự án bắt đầu cách đây 15 năm, trải qua nhiều giai đoạn khác nhau và hợp tác với nhiều đối tác quốc tế như Thụy Sĩ, Đan Mạch, Mỹ, Nhật Bản... Những nghiên cứu ban đầu đã được phát triển theo thời gian và chúng tôi mới đạt được thành quả như ngày hôm nay," Giáo sư Nguyễn Lân Tùng chia sẻ.
Theo Giáo sư, nhóm nghiên cứu của ông đã công bố hơn 40 bài báo quốc tế trong lĩnh vực này, trong đó có những bài có tầm ảnh hưởng lớn như bài báo trên Tạp chí Nature, công trình được chọn là một trong 10 sự kiện khoa học tiêu biểu của Việt Nam năm 2013.
GS. Nguyễn Lân Tùng tại phòng nghiên cứu
Chưa dừng lại ở đây, Giáo sư Nguyễn Lân Tùng cho biết, ông và nhóm nghiên cứu vẫn đang tiếp tục khám phá cơ chế gây ô nhiễm, nhằm đề xuất các giải pháp để tạo ra nguồn nước không bị nhiễm asen.
Với quan điểm rằng trách nhiệm đối với cộng đồng luôn là điều quan trọng trong mọi thời đại và là sứ mệnh của mỗi cá nhân, Giáo sư Nguyễn Lân Tùng không ngừng cống hiến hết mình cho công việc nghiên cứu và giảng dạy.
4. Các nghiên cứu sinh đã nói gì về Giáo sư Nguyễn Lân Tùng
GS. Nguyễn Lân Tùng bên cạnh đồng nghiệp và học trò của mình
Mai Đoan, NCS của Giáo sư Nguyễn Lân Tùng từng nói: “Trong số những vị giáo sư tôi từng biết và theo học thì Thầy Nguyễn Lân Tùng là người uyên bác nhất. Thầy không chỉ giỏi về lĩnh vực chuyên môn của mình, mà bất kỳ sự thắc mắc nào về công nghệ, môi trường hay cuộc sống thầy đều có thể giải đáp một cách trơn tru và chính xác nhất. Tôi thật sự khâm phục và biết ơn thầy - Người đã tạo nên một Mai Đoan đầy tự tin hôm nay!”
Giáo sư Trần Tiến - nhà khoa học trong lĩnh vực hóa học cũng có đôi lời tuyên dương về Giáo sư Nguyễn Lân Tùng: “Thật khâm phục năng lực của GS. Tùng. Khi chưa tiếp xúc thì chưa biết nhưng một khi đã giao lưu, kết bạn, cùng học hỏi và tìm tòi một đề tài nghiên cứu nào đó, GS. Tùng luôn là người đưa ra những sáng kiến rất táo bạo đáng để thử sức qua. Không những giỏi trong lĩnh vực Môi trường, ông ấy còn giỏi trong tất cả mọi thứ. Đây là người bạn mà tôi rất quý trọng và cần phải học hỏi!”
