Trường Khoa học Chính trị Beatrice của Wu
Tín ngưỡng tôn giáo ở nhiều quốc gia và châu lục, trong đó có Việt Nam, đang phục hồi và phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây. Rõ ràng là tôn giáo không biến mất như nhiều người dự đoán, trái lại, nó có xu hướng phát triển. Tình hình đang diễn biến theo nhiều hướng và góc độ khác nhau, đặt ra những câu hỏi cần được lý giải trên cơ sở khoa học. Vì vậy, cần làm rõ quan điểm của Chủ nghĩa Mác – Lê-nin, Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề tín ngưỡng, tôn giáo trong tình hình hiện nay, nhằm nâng cao nhận thức, nâng cao chính kiến, thái độ. Giải quyết vấn đề tín ngưỡng, tôn giáo một cách đúng đắn. Việt Nam là một quốc gia có nhiều hình thức tôn giáo và tín ngưỡng khác nhau. Sự hình thành, du nhập, số lượng tín đồ, vai trò xã hội và ảnh hưởng chính trị của các tôn giáo ở nước ta cũng khác nhau. Tôn giáo giúp nâng cao nhận thức quốc gia. Nhưng cũng có những tôn giáo mà quá trình du nhập, hình thành và tồn tại đã bị các thế lực chính trị lợi dụng vào những mục đích phi tôn giáo. Vì vậy, ngay từ đầu, Hồ Chí Minh đã tiếp thu và vận dụng sáng tạo quan điểm chủ nghĩa Mác – Lê-nin về tôn giáo vào hoàn cảnh cụ thể của Cách mạng Việt Nam, trên cơ sở đó đề ra những giải pháp về tôn giáo phù hợp với từng giai đoạn cách mạng.
Quan điểm của Hồ Chí Minh về tôn giáo
Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng giá trị nhân văn của tôn giáo là di sản tinh thần quý báu của nhân loại, với tri thức cách mạng, hiểu biết văn hóa sâu sắc và tầm nhìn độc đáo. Đối tượng biện chứng, người đã phát hiện và chấp nhận cái cốt lõi của cái thiện, cái đẹp, con người trong tôn giáo. Người viết:
“Cách làm của Khổng Tử có ưu điểm là tu dưỡng đạo đức cá nhân.
Đạo của Chúa Giê-xu có lòng từ bi cao cả.
Chủ nghĩa Mác có ưu điểm là phương pháp làm việc biện chứng.
Ưu điểm của tôn giáo hạng nhất là các chính sách của tôn giáo này phù hợp với điều kiện quốc gia của đất nước tôi.
Không phải Khổng Tử, Chúa Giê-su và Tôn Trung Sơn có những phẩm chất chung này sao? Họ đều đang tìm kiếm hạnh phúc cho con người và xã hội. Nếu họ còn sống đến ngày hôm nay, nếu họ ở một nơi, tôi tin chắc rằng họ đã sống với nhau hoàn hảo như những người bạn thân thiết. Tôi cố gắng trở thành học sinh tiểu học của họ. ”
Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi Hồ Chí Minh, người cộng sản, vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam đã từng ít nhất một lần trân trọng ca ngợi người đã sáng lập ra tôn giáo: Chúa Giê-su dạy đạo đức và bác ái. Đức Phật thích dạy đạo đức và lòng từ bi. Khổng Tử dạy về đạo đức và lòng nhân từ.
Ông nhấn mạnh điểm chung của các lý tưởng của Mác và tôn giáo với các học thuyết tiến bộ, đó là mưu cầu hạnh phúc của con người. Đây là một chức năng lớn được Hồ Chí Minh vận dụng một cách triệt để và tài tình trong việc giải quyết những vấn đề liên quan đến tôn giáo.
Sự tôn trọng và ngưỡng mộ của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với giá trị nhân văn của tôn giáo, khác hẳn với tín ngưỡng của các tín đồ tôn giáo, bắt nguồn từ chủ nghĩa nhân văn của con người Hồ Chí Minh. Chủ tịch Hồ Chí Minh là người vô thần bao dung, không giáo điều, phiến diện, hẹp hòi, Người đã khéo léo vận dụng chủ nghĩa duy vật của Mác để “gạn đục khơi trong”, kế thừa những giá trị văn hóa nhân văn cao đẹp của tôn giáo. Điều này làm cho tôn giáo không hoàn toàn đối lập với chế độ xã hội chủ nghĩa, thay vào đó, một số đạo đức văn hóa và tôn giáo có thể hòa nhập với dân tộc trên con đường xây dựng một xã hội quốc gia – dân tộc giàu mạnh. Xã hội mạnh, công bằng, dân chủ, công bằng; xây dựng nền văn hóa tiên tiến, mang bản sắc dân tộc. Đó là vận dụng sáng tạo quan điểm chủ nghĩa Mác xuất sắc của Hồ Chí Minh và sự phát triển sáng tạo vào thực tế nước ta.
Có thể nói, ở Hồ Chí Minh, tư tưởng và hành động của Người đều dựa trên chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa cộng sản để lồng ghép những giá trị tư tưởng cao cả của con người là giải phóng dân tộc, giải phóng con người. Trong sự dung hòa đó, Hồ Chí Minh đã kế thừa và nâng cao giá trị nhân văn của tôn giáo trên cơ sở bổ sung những nội dung mới phù hợp với từng giai đoạn lịch sử của cách mạng Việt Nam và thích ứng với thời đại.
Bản chất của tôn giáo là khẳng định và nhấn mạnh vai trò của siêu nhiên như một giá trị xã hội cao nhất, và thiết lập một hệ thống tiêu chuẩn bình đẳng để củng cố và duy trì niềm tin vào quyền lực tôn giáo. Sức mạnh siêu nhiên. Mặc dù tôn giáo có lý tưởng cứu con người thoát khỏi đau khổ, nhưng nó lại phủ nhận sức mạnh của chính con người. Đối với tôn giáo, con người chỉ là những “con cừu nhỏ”, “những sinh linh đau khổ” cần được “hướng dẫn”, “cứu độ” và “giải thoát”. Cũng như Hồ Chí Minh, ngoài sự kính trọng, tin tưởng vào sức mạnh to lớn của con người, Người cho rằng sự nghiệp giải phóng con người, giải phóng dân tộc phải dựa vào tiềm lực và sức mạnh to lớn của nhân dân, của dân tộc.
2. Tự do tín ngưỡng và đại đoàn kết toàn dân là tư tưởng cơ bản của Hồ Chí Minh trong việc giải quyết vấn đề tôn giáo. Điều này rõ ràng:
a) Tư tưởng về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo: Hồ Chí Minh luôn khẳng định tư tưởng nhất quán và trường tồn của mình trong các văn kiện, sắc lệnh quan trọng do Người trực tiếp ban bố và soạn thảo. Là đảng viên của đảng và đất nước, chúng tôi tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng của mọi người. Hồ Chí Minh không chỉ góp ý mà còn giáo dục cán bộ, đảng viên, đồng bào tôn giáo tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng. Sự tôn trọng này không chỉ thể hiện qua văn bản, lời nói mà còn thể hiện trong hành động thực tế của con người. Sau khi độc lập, tại cuộc họp đầu tiên của chính phủ, Người khẳng định: “Thực dân phong kiến ra sức chia rẽ đồng bào tôn giáo, làm mướn đồng bào để dễ bề cai trị. Tôi yêu cầu chính phủ ra bản tuyên ngôn rằng” tôn giáo tự do, tôn giáo thống nhất. “trong Khi Đảng Công nhân Việt Nam được thành lập (năm 1957), Người nhắc lại:” Chúng tôi muốn nói thêm hai điểm để làm rõ và tránh hiểu lầm: Thứ nhất, nếu là vấn đề tôn giáo, Đảng Công nhân Việt Nam hoàn toàn tôn trọng quyền của mọi người. tự do và tín ngưỡng tôn giáo. “Khẳng định quyền tự do tín ngưỡng của mọi người, đồng thời chỉ trích nghiêm khắc những thái độ và hành vi vi phạm mọi người hoặc làm tổn hại đến quyền tự do mà họ đáng được hưởng.
Tôn trọng tín ngưỡng của đồng bào tôn giáo và thương yêu bà con cùng tín ngưỡng tôn giáo Hồ Chí Minh khiến người không đồng tình với người khác phải tuân theo. Trong cuốn sách Đối mặt với Hồ Chí Minh, ông J Sainteny viết: “Đối với những gì tôi có liên quan, tôi phải nói rằng tôi chưa bao giờ tìm thấy bất kỳ lý do nào, dù chỉ là một dấu vết nhỏ nhất của sự hung hăng, trong một cuộc biểu tình nghi ngờ hoặc chế giễu của Hồ Chí Minh. bất kỳ tôn giáo nào ”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn tìm kiếm sự ủng hộ của các chức sắc tôn giáo đối với cách mạng, thông qua đó, động viên các tín đồ của Người kiên trung bám nước, tham gia bảo vệ và xây dựng Tổ quốc. Ngay cả những kẻ phản bội (như Bishop Le Hutu) vẫn có thể chiến thắng, nhưng trong tình anh em của con người, anh ấy chiến đấu đến cùng để giảm thiểu những ảnh hưởng xấu và tổn thất mà chúng gây ra. Trong một lá thư gửi cho Giám mục Le Hulu ngày 23 tháng 1 năm 1947, ông viết: “Tôi tin rằng bạn đã giải thích điều đó cho tôi với tư cách là một công dân, với tư cách là cố vấn tối cao cho chính phủ và với tư cách là một người bạn thân của tôi. Mọi người hiểu rõ, của chúng tôi. chính sách động viên nhân dân anh dũng tham gia kháng chiến toàn quốc. “
Có thể nói, cách ứng xử của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với tôn giáo được thể hiện ở tính khoa học và nghệ thuật, nhưng đồng thời nó cũng hàm chứa bản chất nhân văn, bản chất con người đối với con người, nhân dân và quần chúng tôn giáo. Có lẽ vì thế mà ông được đa số tín đồ coi là hình mẫu đấu tranh cho đạo và đời của dân tộc Việt Nam.
Đối với những người lợi dụng danh nghĩa tôn giáo để chống lại cách mạng và sự nghiệp của nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn tìm mọi cách để đồng bào ta, nhất là đồng bào tôn giáo nhận ra mặt mình. Sắc lệnh số 234 / sl ngày 14/6/1955 ghi rõ: “Pháp luật sẽ trừng trị những kẻ nhân danh tôn giáo phá hoại hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ, cổ động chiến tranh, phá hoại đoàn kết, cản trở tín đồ làm tròn nghĩa vụ công dân, vi phạm. niềm tin của người khác và tự do tư tưởng, hoặc tham gia vào các hành vi bất hợp pháp ”(Điều 7, Chương 1).
b) Tư tưởng đoàn kết tôn giáo và hòa hợp dân tộc: Vấn đề xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong sự nghiệp cách mạng Việt Nam là tư tưởng lớn của Hồ Chí Minh, đồng thời tư tưởng về đoàn kết tôn giáo là một bộ phận quan trọng của tư duy chiến lược đại đoàn kết toàn dân tộc. Có thể nói, quan niệm đoàn kết tôn giáo và hòa hợp dân tộc là sợi chỉ đỏ xuyên suốt và len lỏi trong tư tưởng của người dân Việt Nam trong cuộc cách mạng giải phóng dân tộc và xã hội chủ nghĩa về vấn đề tín ngưỡng, tôn giáo. Nam giới.
Tư tưởng Hồ Chí Minh, nhất là tư tưởng về đại đoàn kết lương giáo được hình thành và phát triển trên cơ sở kế thừa và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống dân tộc có từ hàng nghìn năm nay. Xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, vừa tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại (trước hết là nguyên lý của chủ nghĩa Mác – Lê-nin), vừa vận dụng sáng tạo vào hoàn cảnh, điều kiện lịch sử của nước ta. Vì vậy, tư tưởng của Hồ Chí Minh về đoàn kết tôn giáo và hòa hợp dân tộc đã đạt đến đỉnh cao của truyền thống đoàn kết toàn dân tộc ta.
Nội hàm của đoàn kết tôn giáo và hòa hợp dân tộc của Hồ Chí Minh đã được chứng minh qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.
Trong Kháng chiến chống Pháp, Hồ Chí Minh đã viết: “Đồng bào ta đều biết rằng ngày Kháng chiến chống Nhật bắt đầu, quân Pháp tuy mạnh hơn ta, nhưng càng ngày ta càng giành được nhiều thắng lợi. con người và sự nhiệt tình, tâm huyết của toàn thể cán bộ giáo viên tham gia Kháng chiến chống Nhật. ”.
Trong quá trình giải phóng miền Bắc và tiến lên chủ nghĩa xã hội, Hồ Chí Minh đã viết: “Phải đoàn kết chặt chẽ đồng bào lao động và đồng bào các tôn giáo để xây dựng đời sống ấm no, xây dựng đất nước, thực hiện đúng chính sách trọng quyền tự do của tất cả các tín ngưỡng tôn giáo ”.
Qua thực tiễn hoạt động của Cách mạng Việt Nam trong nhiều thời kỳ cụ thể, Hồ Chí Minh đã tìm ra động cơ chủ yếu và tức thời của chiến lược đoàn kết tôn giáo; người làm thất bại âm mưu và hành động chia rẽ khối đoàn kết tôn giáo; xóa bỏ thành kiến, mặc cảm giữa các tôn giáo. tâm lý đồng bào dân tộc và tôn giáo.
Dựa trên lập trường duy vật triệt để, Hồ Chí Minh có một tầm nhìn rất rộng. Điều này đã giúp nhân dân vượt qua định kiến hẹp hòi về tôn giáo, thực hiện thắng lợi chiến lược đại đoàn kết dân tộc, góp phần vào thắng lợi cuối cùng của cách mạng. Có thể nói, tư tưởng tín ngưỡng, tôn giáo của Hồ Chí Minh ra đời từ rất lâu, trong hoàn cảnh đặc biệt của đất nước, nhưng cho đến nay tư tưởng của Người vẫn là di sản quý giá và riêng có. Những ý kiến rất có giá trị đã giúp Dan và quốc gia của chúng ta phát triển cơ sở lý luận về chính sách tôn giáo trong bối cảnh niềm tin tôn giáo đã phát triển theo những cách phức tạp. Vì vậy, phải hiểu rõ Tư tưởng Hồ Chí Minh, tuyên truyền, giáo dục cho mọi người, nhất là đồng bào các tôn giáo hiểu rằng cần phải đoàn kết các tôn giáo, vận động toàn dân làm việc riêng, làm tốt các công việc kinh tế, xã hội, nâng cao trình độ của các tôn giáo. hiệu quả quản lý của nhà nước đối với các tôn giáo. , đấu tranh chống kẻ thù lợi dụng tôn giáo gây nguy hiểm cho sự nghiệp xây dựng xã hội chủ nghĩa của nước ta.
Tạp chí Khoa học Chính trị, Số 5/2001
