90 năm tranh lụa Việt Nam, mấy chú giải về lịch sử. Kỳ II: Các thời kỳ và các họa sĩ – Tạp Chí Mỹ Thuật
Có thể nói, hội họa Việt Nam là một trong những loại hình hội họa phổ biến nhất trên thế giới, với hầu hết các chất liệu từ Đông sang Tây, từ cổ đến hiện đại, từ độc đến lạ. vật liệu và chất liệu của “sự sáng tạo của riêng mình”. Và, dường như ở phương tiện nào, hội họa Việt Nam cũng có những nghệ sĩ độc nhất vô nhị, thậm chí có những nghệ sĩ chỉ cần một hoặc hai tác phẩm trên cùng một chất liệu là có thể có chỗ đứng trong ngành lịch sử mỹ thuật. Không có gì lạ khi các nghệ sĩ “toàn năng”: thông thạo nhiều loại chất liệu, hoặc thông thạo hầu hết chúng, cũng không phải là hiếm. Những họa sĩ như Nguyễn Gia Trí, Trần Văn Cẩn, Nguyễn Sang, và Nguyễn Tử Nghiêm là những họa sĩ toàn năng, ít nhiều họ đã có những tác phẩm xuất sắc ở hầu hết mọi phương tiện.
Tất nhiên, người Việt Nam chúng ta không phải là người “phát minh” ra tranh lụa. Đó là sơn mài. nhưng trong thế kỷ 20, kỷ nguyên của mỹ thuật hiện đại, rõ ràng chúng ta đã “tái cấu trúc” tranh lụa thành những loại tranh chưa từng được biết đến trước đây, không chỉ về mặt hình thức thuần túy, mà chủ yếu là do thế giới quan, cách nhìn mới mẻ, khác lạ về cuộc sống của các Người Việt Nam, trên quá trình tiếp biến văn hóa mỹ thuật với phương Tây qua nhịp cầu văn hóa nghệ thuật Pháp.
từ điểm đồng nhất “thuần túy” trong không-thời gian là điều tự nhiên, nhưng thực chất là ngẫu nhiên, nhờ tầm nhìn sáng suốt của một vài cá nhân, khả năng “đồng hóa” nhạy bén và sự khéo léo vốn có của chúng ta đã trở thành bức tranh lụa – một nghệ thuật được coi là cổ xưa, “trơ trọi và bảo thủ”, trong một nghệ thuật tràn đầy sức sống và tiềm năng đã được hiệp hội xác nhận là sự tiếp nối của một quá trình kéo dài hai thế kỷ.
- nguyễn phan chanh và kỳ đầu tiên
hiện thân của tranh lụa thực chất chỉ là một màng mỏng màu (hoặc mực), một chất liệu rất mỏng. do đó, lụa rất thích hợp để thể hiện cả cái nhìn từ ngoài vào trong và cái nhìn từ trong ra ngoài, tức là sự hài hòa giữa tinh thần và vật chất. một bức tranh trên giấy được chuyển đổi thành bức tranh trên lụa đã có được một phẩm giá khác, đôi khi đồng nghĩa với việc biến một tài liệu thành một tác phẩm.
Chúng ta thường nói, nguyễn phan chánh là nói đến tranh lụa du dương, sau đó mới tìm ra cách vẽ tranh lụa của Việt Nam, nhưng chính xác hơn, tranh của ông mang nhiều ý nghĩa của học thuật, tinh túy của sự tập trung và “tĩnh lặng. “. (thiền). hình thức thiền định hư vô hòa nhập với vô ngã của anh ta để khiến anh ta luôn ý thức được ý nghĩa của những mảng trống rỗng. zen và tao thâm nhập vào nhau để tạo nên thơ. ấn tượng nhận được thường là lý trí, trí tuệ, đơn giản đến mức thanh thản.
Về các bức tranh lụa của Nguyễn Phan Chánh trưng bày tại Đấu xảo Paris 1931, Jean Gallotti đã viết:
“… ở hàng ghế đầu là ông. Nguyễn Phan Chánh, tác giả tranh lụa là một bậc thầy thực thụ. Tranh ‘băng rôn’, ‘bữa tối’, ‘tủ đồ’ thể hiện cảnh thực, vẽ không nét, thành những mảng lớn gần như đơn sắc, có các sắc độ xám, đen, nâu đỏ, nâu xám, tạo nên vẻ yên bình, khiến người ta có cảm giác rất sâu lắng. sự hài hòa của bố cục, đôi khi là nét duyên dáng của những gương mặt, và luôn là chất thơ thấm đẫm cuộc sống của người Viễn Đông, một tâm hồn tuôn trào từ một tâm hồn khác với chính mình, đến nỗi khi ta cảm thấy thật gần gũi vì đồng cảm yêu cái đẹp. , bao bọc chúng ta trong một phép lạ ”(l’illustration, số 4608, ngày 27 tháng 6 năm 1931, paris).
Rõ ràng, Nguyễn Phan Chánh đã chứng minh rằng lụa có khả năng trở thành tiếng nói của hội họa Việt Nam, và từ cuối những năm 1920 đến giữa những năm 1930, nghệ thuật của ông đã đạt đến đỉnh cao nhất. một khởi đầu như vậy, với một người bắt đầu như thế này, quả là một điều kỳ diệu!
Những năm 1930 tất nhiên là thời kỳ đầu tiên và cũng có thể được coi là thời kỳ hoàng kim của tranh lụa. Ở thời kỳ này, với lụa, hiếm có họa sĩ nào không thử nghiệm.
Ngay từ khi còn là sinh viên trường cao đẳng mỹ thuật Đông Dương, Nguyễn Gia Trí đã đam mê nghệ thuật sơn mài, nhưng cuối cùng đã tốt nghiệp với tác phẩm lụa (1936). Sau khi tốt nghiệp ra trường, ông tiếp tục nghiên cứu về sơn mài và chỉ trong vài năm, ông đã trở thành bậc thầy nổi tiếng nhất về sơn mài. Rồi năm 1945, ngay sau cách mạng tháng Tám, tại một cuộc triển lãm văn hóa do Hội văn hóa cứu quốc tổ chức ở phố minh họa Hà Nội, thay vì một bức tranh sơn mài, người ta cũng ngạc nhiên khi gặp “một bức tranh lụa có mấy bức tranh khỏa thân”. . những cô gái, sắc màu ẩn hiện như một cảnh “trai tráng” của người trang trí. Điều này phần nào cho thấy sức hấp dẫn khó cưỡng của chất liệu lụa. Nó có thể đáp ứng nhu cầu thể hiện của người nghệ sĩ theo từng khung cảnh và tình huống khác nhau.
tran van canh dường như ngược lại với nguyễn gia tri. anh tốt nghiệp trường cao đẳng mỹ thuật indochina với công việc sơn mài, nhưng sau đó chuyển sang vẽ tranh lụa, một khoảng thời gian “cô đơn” và “yên bình” như anh nói.
Trần Văn Cẩn (cũng như Nguyễn Gia Trí) là một trong những họa sĩ toàn năng đầu tiên ở nước ta. Ông luôn luôn dao động giữa các chất liệu, và ở chất liệu nào ông cũng có những tác phẩm đỉnh cao khả dĩ tiêu biểu cho từng thời kỳ của mỹ thuật Việt Nam. Nói về hội họa Trần Văn Cẩn thì không thể không nhắc đến nghệ thuật vẽ lụa, nếu không muốn nói lụa mới chính là mảng tranh hay nhất, đích thực nhất của ông.
Ông là một trong những họa sĩ đầu tiên làm tranh lụa, gắn với cuộc sống của người lao động, hiện thực, với cái nhìn nhân hậu, nhân hậu, đầy cảm thông. chất thơ trong tranh lụa của Trần văn can dường như lay động lòng người. đến trái tim. với lụa thì có bố cục đậm và bất ngờ, khi ở gần thân “trụ” (long-dọc-kakemono), khi gần với thân “thể tích” (dài-ngang-makimono) thì nét vẽ rất “phức tạp”. ., ma trận lớn, rộng, đậm và linh hoạt như đường thị (xem minh họa kỳ I, tcmt tháng 6 năm 2019). từ những bức tranh đầu tiên trên lụa (khoảng năm 1933-1934, là “mẹ tôi”), ông vẽ lụa khá đồng đều cho đến năm 1954-1955 (“Tôi đọc thành tiếng”, “Cái lò cày thời kháng chiến”), về 20 năm, sau đó gần như hoàn toàn dừng lại.
Bức tranh trên lụa “xuống đồng” được trưng bày tại triển lãm mỹ thuật toàn quốc lần thứ nhất tổ chức tại nhà hát lớn Hà Nội vào mùa thu năm 1946 có thể coi là tác phẩm mở đầu một kỷ nguyên mới của văn hóa Việt Nam. trần văn vân, thời kỳ “vui tươi” sôi nổi “của một họa sĩ kháng chiến cách mạng.
Cùng cách tiếp cận hiện thực, nhưng nét xuân sắc khác với trần văn can trong con mắt của một trí thức thành thị sinh ra ở Hà Nội, tài hoa, lịch lãm, một lần nữa nổi tiếng với nghệ thuật trau chuốt, mượt mà. Những bức tranh lụa của ông về phong cảnh, sinh hoạt hay thiếu nữ tràn ngập màu sắc nhẹ nhàng và tự nhiên, thông qua sự thể hiện rộng rãi các quần thể lớn, được tô bóng nhẹ trong các hình đơn giản, với vẻ đẹp, hương vị và hương thơm ấm áp và thú vị. tất cả những bức tranh lụa do ông sáng tác trong năm 1936-1937 đều được chọn tham gia triển lãm dou craft ở paris được tổ chức cùng lúc. (Gần đây, vào năm 2019, tại một cuộc đấu giá quốc tế ở Paris, một bức tranh lụa của luong snuan có tiêu đề “xưởng thêu” đã được bán với giá hơn 500.000 euro. Về mặt thẩm mỹ, nó có thể so sánh với bức tranh lụa nổi tiếng “hòn đảo của thuật giả kim” [ cung nữ hồ lụa] của zhang xuan, tang triều, china – xem hình minh họa).
… Người ta vẫn còn nhớ mãi Lưu Văn Sìn qua bức tranh lụa “Làm lọng” (1935, xem minh họa Kỳ I). Ông đã lồng màu vào hình và các họa tiết trang trí li ti với độ chính xác, tinh tế như ở kỹ thuật in trong tranh khắc gỗ Nhật Bản thế kỷ 17. Lê Yên có tranh lụa “Bà bán đồ chơi”, Nguyễn Thị Nhung có “Thiếu nữ và hoa cúc”…
Đối với ngọc văn cũng có nhiều năm vẽ tranh trên lụa, rải rác từ năm 1930 đến năm 1940. để vẽ những cô gái thành thị hiện đại, ông đã đưa ra một cách làm mờ rất lạ của những gam màu bay bổng (nâu tím), trộn với lụa, thành lụa. hương vị thời đại mới (điển hình là bức tranh lụa vẽ hai cô gái đã thu về gần 1.200.000 USD tại christie’s Hong Kong vào tháng 4 năm 2019).
nguyen tuong lan đôi khi đưa lụa vào một làn khói, tâm trạng cổ kính như mực và tranh lụa cổ của Trung Quốc, đôi khi nó mở đường để mở đường cho cách vẽ sơ đồ bằng những nét to đậm đậm nhạt tương phản với nền sáng, tạo cho lụa một cảm giác tự do và hiếm có (xem hình minh họa kỳ I).
trong hội trường độc đáo năm 1943, nguyễn tiên chung nổi bật với bức tranh lụa “thu hoạch”, nét vẽ rất tài tình, như đưa cả vũ điệu và âm nhạc vào bức tranh. được sinh ra để vẽ lụa. hiếm thấy ở một họa sĩ như anh có nhịp điệu mềm mại, uyển chuyển, du dương, màu sắc có lúc mộc mạc, có lúc thùy mị, có khi đẹp say đắm nét Á Đông, có khi là nét vẽ cách điệu theo phong cách bình dân. khi nâng cấp lên phong cách hàn lâm, mặt lụa trước và sau khi sơn vẫn giữ được lớp lụa mềm mịn như lụa, bạn phải nhìn kỹ mới có thể thưởng thức được vẻ đẹp tinh xảo và tinh tế.
Trong hội họa Nguyễn Tiến Chung nói chung, tranh lụa nói riêng, hội tụ ba chất chính: chất “nâu non” của ruộng đồng và đời sống nông thôn Bắc Bộ, chất “nâu sồng” của Phật giáo và chất “lụa là” của người thiếu nữ thành thị. Ông đã hấp thụ nhiều yếu tố tạo hình của phương Tây, của phương Đông để trở thành một họa sĩ hiện đại đầy tài năng của miền Đông Nam Á.
Trần Văn Thơ vẽ các cô gái trong trang phục cổ trang theo nhịp điệu của các làn điệu dân ca kinh bắc.
Ở Huế, các họa sĩ như tấn thế đào và nghệ sĩ đăng tri cũng đã tạo cho tranh lụa một hướng đi riêng. đều vẽ trên huê, nhưng vẻ trầm mặc, e ấp trong tranh của họa sĩ xứ Huế rất khác so với họa sĩ miền Bắc. khi một họa sĩ sắc màu nhìn từ xa hoặc đến gần, cảnh vật vẫn tiếp tục xao xuyến, lòng trắc ẩn, nỗi nhớ trào dâng từ sâu thẳm tâm trí anh ta.
có ít nhất năm hoặc sáu họa sĩ miền Nam vẽ lụa đẹp. đầu tiên, le van de, người về cơ bản theo xu hướng tân cổ điển và tìm thấy một phong cách dân tộc độc đáo trong tranh lụa. Tranh lụa của ông có sự ngắn gọn và tươi mới của tranh khắc gỗ Nhật Bản thế kỷ XVII và XVIII, và hương vị thanh đạm của nghệ thuật Công giáo Châu Âu cũ, nhưng tinh thần thấm đẫm chất Việt Nam. . ông nổi tiếng với kỹ thuật tinh xảo, khả năng miêu tả tốt, đặc biệt là khi vẽ các cô gái và phụ nữ đoan trang.
luu dinh khai, nam nghệ sĩ thứ hai cần nhắc đến, là một nghệ sĩ có sở trường vẽ trên lụa. Những bức tranh lụa của ông khi còn là học sinh đã được chính tay chiến thắng tardieu chọn làm món quà để tỏ lòng biết ơn đối với ông. pham huy luc, người đã đứng lên bảo vệ sự tồn tại của trường mỹ thuật indochina trước nguy cơ bị kiểm duyệt. quyền đã bị đóng cửa vào đầu những năm 1930. ngày nay, tại paris, con cháu của ông. luc vẫn còn những bức tranh đó.
còn một số họa sĩ lụa nam khác như nguyễn văn long, nguyễn anh, nguyễn siển …
* * *
Nói riêng về chất liệu châu Á, lụa gần như thống trị hội họa Việt Nam trong những năm 1930, trước khi những thử nghiệm với sơn mài đạt được thành công hoàn toàn trong một cuộc triển lãm lớn vào tháng 12 năm 1940 (triển lãm của hiệp hội họa sĩ Đông Dương).
cuộc triển lãm cuối cùng mang tên farta, hội trường đơn và trường cao đẳng mỹ thuật indochina vào năm 1944 có thể được coi là sự kết thúc của thời kỳ mỹ thuật indochina và tất nhiên đó cũng là thời kỳ đầu tiên của mỹ thuật hiện đại Việt Nam nói chung và của Việt Nam tranh lụa nói riêng.
- bốn họa sĩ Việt Nam sống ở Pháp
người đầu tiên định cư lâu dài ở Pháp, kể từ năm 1931, là ông. vu cao dam, một nhà điêu khắc tài năng, sau này nổi tiếng là một họa sĩ đã tạo ra một thế giới hội họa với tên gọi “huyền thoại phương Đông”. ở Paris, anh bắt đầu vẽ tranh trên lụa từ khá sớm, nộp cho các phòng tranh “nghệ sĩ độc lập” và “mùa thu”.
trong chiến tranh thế giới thứ hai, nguyên liệu khan hiếm buộc ông phải tạm rời xa nghệ thuật điêu khắc để chuyên tâm vào hội họa. Năm 1946, ông mở một cuộc triển lãm tranh trên lụa, được Jeannine Auboyer khen ngợi trên tạp chí “France Illustration”.
xuất thân từ một gia đình công giáo sùng đạo, tinh thần và tình cảm của những bức tranh lụa của vu cao dam cũng mang nhiều sắc thái của nghệ thuật thiên chúa giáo, đặc biệt là ở chủ đề chân dung tình mẫu tử và phụ nữ, cao ráo, có phần u tối, nhưng gần gũi, ấm áp, không quá lạnh và tuyệt vời.
Sau Vũ Cao Đàm vài năm, Lê Phổ, Mai Thứ sang Pháp năm 1937, và ở lại hẳn từ đó.
kể từ khi còn ở Việt Nam, le pho ban đầu vẽ lụa theo phong cách cổ điển (xem hình minh họa giai đoạn i). Sau một chuyến đi đến Trung Quốc năm 1934, các bức tranh của ông trên lụa, thiếu nữ và tĩnh vật, mang âm hưởng của các bức tranh của Guzhong và Ming. Ở Pháp, thời kỳ đầu (trước năm 1945), nghệ thuật Thiên chúa giáo và nghệ thuật Phật giáo pha trộn bất thường, đặc biệt có chút khắc khổ do tinh thần bị ảnh hưởng bởi chiến tranh thế giới thứ hai. trong thời kỳ lãng mạn sau này, ông chủ yếu vẽ tranh sơn dầu, kết hợp giữa hội họa Trung Quốc cổ đại và hội họa hậu ấn tượng.
với lụa, mai là thứ quyến rũ nhất. Từ một họa sĩ sơn dầu bậc thầy, ở Pháp, anh dành toàn bộ thời gian để vẽ tranh trên lụa.
vào năm 1964, lần đầu tiên ông mở một triển lãm cá nhân lớn về chủ đề “những đứa trẻ của ngày mai”, được nhiều nhà xuất bản chọn in thành một phiên bản phổ biến trên toàn thế giới. Triển lãm lần thứ hai năm 1968, chủ đề “Phụ nữ qua đôi mắt của ngày mai”. lần thứ ba, năm 1974, chủ đề “thế giới ngày mai”.
mai sub có sự pha trộn hài hòa nhất giữa tinh hoa Đông Tây và một phần chịu ảnh hưởng của nghệ thuật thu nhỏ Ba Tư và Ấn Độ. Tranh của ông trên lụa thường nhỏ, thậm chí rất nhỏ, đầy chất thơ, sâu lắng, bí ẩn nhưng tươi tắn, rực rỡ, ngọt ngào nhưng hóm hỉnh. Anh ấy cũng đã làm một bộ phim tài liệu về kỹ thuật vẽ tranh lụa.
trong số bốn người ở Pháp, le thi pou là người cuối cùng ở Pháp (1940), ngay tại thời điểm chiến tranh. những bức tranh đẹp nhất của ông trên lụa được tạo ra vào những năm 1950: chân dung thiếu nữ, trẻ em, tình mẫu tử, tranh phụ nữ, phong cách cổ điển ấn tượng, với nét duyên dáng tươi mới.
có một họa sĩ khác, mr. tran phuc duyen, từ năm 1954 đến Pháp và sau đó sống chủ yếu ở Thụy Sĩ. ông chuyên về sơn mài, nhưng ông cũng vẽ tranh lụa với màu sắc mạnh mẽ và sống động như tranh vẽ. Về quan niệm tạo hình, nó chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của Nguyễn Tiến Chung.
- Thời kỳ 1945-1975
Trong bất kỳ thời kỳ nào, tranh trên lụa chưa bao giờ mất chỗ đứng, nhưng có thể nói, chưa bao giờ lụa có vị thế như những năm 1930.
Giai đoạn này, cũng như lịch sử chung của hội họa Việt Nam hiện đại, quá trình vẽ tranh lụa cũng có thể được chia thành hai giai đoạn: 1945-1954 và 1954-1975.
(Do hạn chế về tư liệu, bài viết này chủ yếu chỉ trình bày sơ lược về sự phát triển của tranh lụa ở miền Bắc và mong các nhà nghiên cứu khác bổ sung tư liệu về tranh lụa ở miền Nam.)
– Giai đoạn 1945-1954: trong Cách mạng tháng Tám và trong chín năm kháng chiến chống thực dân Pháp, các họa sĩ vẫn tiếp tục vẽ tranh trên lụa, tuy ít hơn so với giai đoạn trước. Ví dụ, trong các cuộc triển lãm đáng chú ý, đặc biệt là các cuộc triển lãm mỹ thuật toàn quốc (1946, 1948, 1951, 1954) có tranh trên lụa và giải thưởng cho tranh trên lụa. người vẽ lụa bắt đầu thay đổi cảm xúc để hướng lụa vào cuộc sống thực tế của sản xuất và đấu tranh lúc bấy giờ. Ở các thành phố lớn như Hà Nội và Sài Gòn, ngày càng nhiều tranh lụa vẽ ở giai đoạn này cũng được phát hiện.
– Giai đoạn 1954-1975: ngoài một số họa sĩ của thời kỳ mỹ thuật Đông Dương, một số họa sĩ mới đầu tiên thành công với tranh lụa là họa sĩ thời kỳ kháng chiến (1950-1954), ngọc văn (1955- 1957) và các khóa tiếp theo của Trường Mỹ thuật Việt Nam.
ma mị với bức tranh lụa “hành khúc mưa” kết hợp giữa tranh màu nước và tranh tường thuật theo phong cách hiện thực vô cùng thơ mộng và trữ tình. nhờ bức tranh “nhặt lúa trong kho” của chú binh đã khắc họa vô số chi tiết sống động với sự giản dị của tranh khắc gỗ. tiết kiệm quan trọng đã “về thăm nhà”, ngo minh cau “về quê sản xuất”… Trần Đông Lượng chỉ trong một năm -1958- đã hoàn thành ba tác phẩm lụa quan trọng nhất của mình: Anh hùng lao động “bác sĩ” Phạm ngọc thư “,” tổ thêu “và” tuổi xuân “, cho thấy một kỹ năng khác thường trong nghệ thuật chuyển những bức vẽ” thuần túy “sang lụa để có được những bức tranh đậm chất tượng hình …
Linh chi lấy lụa tạo nên những nhịp điệu sâu lắng với màu sắc chững chạc như những bức tranh lụa xưa, trong khi mai long lại đi vào phong cách “mỹ miều” với sự ngọt ngào của hình ảnh và nét trang trí của màu sắc, đôi khi sử dụng yếu tố lập thể…
vu giang hương vẽ cảnh sinh hoạt và chiến đấu trong các bố cục không gian quy mô lớn: “chuồng cá” và “trường sơn”. Thanh ngọc có bức tranh lụa “Công dân chiến dịch điện biên phủ”.
đặc biệt là nguyễn thu, có thể được coi là một trong những đại diện xuất sắc nhất của tranh lụa kể từ sau Nguyễn chinh chinh. Từ một loạt tranh khắc gỗ màu và đen trắng được tạo ra vào những năm 1960, ông đã phát triển ngôn ngữ đồ họa in trên tranh lụa để dần trở nên đặc biệt hơn bao giờ hết trong những năm 1970, 1980 và 1990, trong lĩnh vực chủ đề. tài nguyên thiên nhiên, con người và cuộc sống vùng Tây Bắc và Đông Bắc Tây Nguyên …
ở miền nam, người sáng lập trường mỹ thuật quốc gia sài gòn năm 1954, ông. le van de, cũng rất chú trọng đến tranh lụa, như một động lực cho nghệ thuật tranh lụa ở miền Nam. các họa sĩ lụa ở miền Nam trong thời kỳ này gồm có tu duy (một họa sĩ kỳ cựu cũng rất nổi tiếng với tài vẽ ấn tượng), ngo van hoa, truong van y, nguyen hoang hoanh (tranh lụa). , nguyen thi tam, hieu hanh, do thi a phuong, do thi a oanh…
- Thời kỳ từ 1975 đến nay
Thời kỳ đầu trước đổi mới, hội họa Việt Nam lấn át sơn dầu ngay từ đầu, vì đây là điểm mạnh nhất của sự giải phóng khỏi những tác động bên ngoài, đặc biệt là nghệ thuật “tư sản” ở phương Tây hiện đại, mặc dù phải đến khi giữa những năm 1980, chủ nghĩa hiện thực xã hội chủ nghĩa đã thực sự hoàn thiện.
Một số họa sĩ từ các thời kỳ trước cũng đã quay trở lại hoặc quan tâm đến tranh lụa như: phái trung, nguyễn văn tri, lê quốc lộc, bác sĩ, ta chú binh, trần thuật. độc đáo, khả năng vẽ cảnh. ; tran luu hau sơn phong cảnh, le huy hoa sơn thiếu nữ; lưu huỳnh phương đông, chiến đấu thanh châu; minh mỹ, huy thinh, mộng bích, bạch kim, hà cắm, hoạt vẽ, chân dung, tĩnh vật …
Các họa sĩ lụa thế hệ mới như quach dai hai, luong xuan doan, le anh van tiếp tục vẽ “tranh chủ đề” nhưng theo phong cách hiện đại. sơn phấn, hoàng minh hằng, chu thị thanh, mai san, đô thị ninh, lê kim mỹ, trúc sơn cho lụa những khoảng không gian lạ.
Vào những năm 1980, tranh lụa phần nào bị thương mại hóa, trở thành ký ức, được vẽ rất sơ sài, sáo rỗng, gây ra tình trạng trì trệ tưởng chừng khó khắc phục.
Trong 10 năm qua, tranh trên lụa đã bắt đầu khiến các họa sĩ trẻ nỗ lực tìm tòi và đổi mới. Dù chưa có đủ thời gian để khẳng định giá trị nhưng rõ ràng qua những tìm tòi, sáng tạo này, lụa cũng đã bắt đầu có những thay đổi rõ rệt trong cách tổ chức hội họa, điều rất đáng quan tâm.
Về nguyên tắc, với bất kỳ chất liệu nào, nghệ sĩ có thể vẽ cụ thể hoặc trừu tượng. một số bức tranh lụa cũ đã bị thời gian “trừu tượng hóa” trông càng huyền bí và hấp dẫn. Chọn chất liệu phù hợp với nhu cầu và cách thể hiện của bạn cũng là một dấu hiệu của tài năng.
Tuy nhiên, giống như tất cả các chất liệu khác, lụa luôn và ít nhiều mang tính “cổ điển phụ thuộc”, chi phối cả người vẽ và người xem. cách tiếp cận tác phẩm của người xem là điều mà người họa sĩ cần phải suy nghĩ mọi lúc, bởi vì không có nghệ thuật nào mà không có người xem. Là chất liệu truyền thống của hội họa Á Đông, yếu tố tiên quyết đối với tranh lụa có lẽ là “phi tần”, kiêng kỵ “chen chúc”. một số họa sĩ gần đây đã đưa tranh lụa theo cách thể hiện vật chất và thiên về tự nhiên, hay nói cách khác, họ đã “vật chất hóa” tranh lụa, như thể chống lại bản chất của lụa.
cuối cùng, bất kỳ kỹ thuật nào dù kỳ lạ, hoặc bất kỳ ảnh hưởng nước ngoài nào dù mới, cũng giống như trước đây, sẽ không bao giờ giải quyết được hoàn toàn nội dung của nghệ thuật. cái mới, cái đẹp về hình thức phải xuất phát từ bản thân, từ cảm xúc, từ “nhu cầu nội tâm” của người nghệ sĩ. “Bỏ luật bên ngoài sang một bên, phải có luật bên trong rất mạnh. nếu bạn nói đúng cảm xúc của hiện tại thì dù có khó khăn, không có vần điệu, bạn vẫn nghe được ”(nguyễn đình thi).
ha thai ha